Dolar 36,6383
Euro 39,8878
Altın 3.522,82
BİST 10.840,59
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul 25°C
Çok Bulutlu
İstanbul
25°C
Çok Bulutlu
Paz 20°C
Pts 7°C
Sal 8°C
Çar 10°C
Reklam

Dünya’nın tarihi yeniden yazılıyor

Batı Avustralya’da keşfedilen 3,5 milyar yıllık göktaşı çarpma krateri, Dünya’nın erken tarihi, kabuk oluşumu ve yaşamın başlangıcına dair yeni ipuçları sunuyor.

Dünya’nın tarihi yeniden yazılıyor
15 Mart 2025 11:10

Curtin Üniversitesi’nden araştırmacılar, dünyanın bilinen en eski göktaşı çarpma kraterini tespit etti. Bu keşif, Dünya’nın oluşumu ve yaşamın kökenine dair mevcut anlayışımızı kökten değiştirebilir.

Batı Avustralya’nın Pilbara Kratonu’nda yer alan North Pole Dome bölgesinde yapılan incelemelerde, 3,5 milyar yıl öncesine tarihlenen devasa bir göktaşı çarpmasının izlerine rastlandı.

Çalışmayı yürüten araştırmacılardan Curtin Üniversitesi’nden Prof. Tim Johnson, keşfin Dünya’nın erken dönemine ilişkin kabul edilen bazı bilimsel varsayımları sorgulattığını belirtti.

Bilinen en eski krater

“Keşfimizden önce bilinen en eski çarpma krateri 2,2 milyar yaşındaydı. Bu yeni bulgu, açık ara farkla Dünya’da keşfedilmiş en eski krater olma özelliğine sahip” diyen Prof. Johnson, kraterin varlığını belirlemelerini sağlayan en önemli kanıtlardan birinin “şok konileri” olduğunu söyledi.

Şok konileri, yalnızca göktaşı çarpması gibi aşırı basınç altında oluşan, belirgin kaya yapılarıdır. Gezegenin şekillenmesinde büyük rol oynadı

Kraterin bulunduğu bölge, Batı Avustralya’nın Pilbara bölgesinde, Marble Bar kasabasının yaklaşık 40 kilometre batısında yer alıyor. Bilim insanlarına göre bu yapı, saatte 36 bin kilometreden daha yüksek bir hızla Dünya’ya çarpan bir göktaşı sonucunda oluştu.

Bu büyüklükteki bir çarpma, 100 kilometreden geniş bir krater yaratmış ve gezegenin dört bir yanına kaya ve toz parçacıkları saçmış olmalı.

“Uydu gözlemlerinden biliyoruz ki erken Güneş Sistemi’nde büyük çarpışmalar oldukça yaygındı. Ay yüzeyindeki kraterler bunun en büyük kanıtı” diyen Prof. Johnson, “Ancak Dünya’da bu kadar eski kraterlere dair neredeyse hiç kanıt bulunmaması nedeniyle jeologlar bu etkileri genellikle göz ardı ediyordu. Bu çalışma, Dünya’nın çarpma tarihi hakkında önemli bir parçayı yerine koyuyor ve gelecekte keşfedilecek daha birçok eski krater olabileceğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.

Dünya’nın erken dönem ekosistemine dair yeni ipuçları

Araştırmanın eş yazarı Prof. Chris Kirkland ise keşfin, göktaşı çarpmalarının Dünya’nın erken dönem ekosistemi üzerindeki etkilerine dair kritik bilgiler sunduğunu belirtti.

“Böyle bir çarpma olayını ortaya çıkarmak ve aynı döneme ait başka çarpma izleri bulmak, yaşamın nasıl başladığını açıklamaya yardımcı olabilir. Çarpma kraterleri, sıcak su havuzları gibi mikrobiyal yaşam için uygun ortamlar yaratmış olabilir” dedi.

Prof. Kirkland, keşfin Dünya’nın kabuk oluşumu üzerindeki etkisine de dikkat çekerek, “Bu çarpmanın oluşturduğu muazzam enerji, erken Dünya’nın kabuğunun şekillenmesinde rol oynamış olabilir. Bu etki, Dünya’nın kabuğunun bir bölümünü diğerinin altına iterek ya da yerin derinliklerinden magma yükselmesine neden olarak gezegenin yüzey yapısını değiştirmiş olabilir” ifadelerini kullandı.

Araştırmacılar, bu tür çarpışmaların kıtaların temelini oluşturan büyük ve kararlı kara kütleleri olan kratonların oluşumuna bile katkıda bulunmuş olabileceğini düşünüyor.

Keşifle ilgili çalışma, Nature Communications Earth & Environment dergisinde yayımlandı.

ETİKETLER: , , , ,
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.